بررسی و مقایسه قابوسنامه و انیس النّاس(تحریری دیگراز قابوسنامه)

قابوسنامه ازآثار برجسته نیمه دوم قرن پنجم هجری است و یکی از شاهکارهای ادب تعلیمی به شمار می رود که بسیاری از آداب اجتماعی و فرهنگ کهن ایران را دربردارد. از زمان نوشتن قابوس نامه تا دوره های متأخّر، آثار فراوانی به پیروی از این کتاب نگاشته شده است؛ یکی از این آثار که در دوره تیموری نوشته شده وکمتر در حوزه های پژوهشی از آن سخن به میان آمده، «انیس النّاس» از نویسنده­ای کمتر شناخته شده به نام «شجاع» است که در سال 830 هجری نگارش یافته و به کتابخانه شاهرخ عرضه گردیده است. بررسی و مقایسه موضوعات و محتوای این دو اثر و نحوه تأثیر پذیری صاحب انیس النّاس از شیوه عنصرالمعالی، همچنین چگونگی تحوّلات عناصر زبانی در طول این مدّت زمان (در نثر فارسی)، مهم­ترین موضوعاتی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. بر اساس بررسی انجام شده، انیس النّاس «تحریری دیگر از قابوسنامه» است، ولیکن زبان تقلیدی مؤلّف آن، زبانی مُرده و ایستا است، درحالی­که زبان اصلی و روایی او، زبانی زنده وپویا است که در متن  مقاله به سبب های آن اشاره شده است .